Jak dobrze być sobą. O poczuciu własnej wartości

Autor: Nathaniel Branden

Pierwszy raz spotkałam się z nazwiskiem amerykańskiego psychoterapeuty Nathaniela Brandena przy okazji czytania w latach 90 tych "6 filarów poczucia własnej wartości". Byłam zafascynowana. Drugie zetknięcie było podczas warsztatu prowadzonego przez Jadwigę Borkiet prezydentkę Akademii Mądrego Życia a wielką propagatorkę książek Brandena. Tam też usłyszałam pikantną historię o związku autora z 25 lat starszą filozofką i pisarką Ayn Rand, pod wpływem poglądów której pozostawał długie lata a potem je opisał w książce "My Years with Ayn Rand (1999) Z radością i ciekawością powitałam trzecie zetknięcie, czyli książkę "Jak dobrze być sobą. O poczuciu własnej wartości"

Nie zawiodłam się. Książka w bardzo sensowny, prosty i składny sposób przedstawia problematykę poczucia własnej wartości. Branden cofa się do początków pojawienia się tego terminu i prób jego definiowania. Wskazuje, że łatwo jest mylić poczucie wartości z poczuciem ważności, bądź je uzależniać od opinii innych ludzi nas oceniających, bądź wartościujących nasze dokonania podczas egzaminów, nauki w szkole, rozmów kwalifikacyjnych, castingów itd.

Mnie zaciekawiła próba ujęcia poczucia wartości we wzór matematyczny, wiodąca co prawda na manowce. Ojciec amerykańskiej psychologii William James stworzył równanie: poczucie własnej wartości równe jest sukcesowi podzielonemu przez nasze aspiracje. Wynikałoby z tego jak argumentował Branden, że poczucie wartości można umacniać zarówno przez zwiększanie sukcesu jak i przez obniżanie aspiracji. Co oznaczałoby, że ktoś zupełnie pozbawiony ambicji ma takie samo poczucie wartości jak ktoś mający znaczne osiągnięcia i równie duże aspiracje.

Branden w pierwszej części książki polemizuje z autorami różnych opracowań dotyczących poczucia wartości po to by również je samemu zdefiniować. Według Brandena poczucie własnej wartości to przekonanie, że nadajemy się do życia i spełniamy jego wymagania. Jest to:

1. Zaufanie do własnej umiejętności myślenia i radzenia sobie z wyzwaniami, jakie stawia przed nami życie.
2. Wiara w nasze prawo do szczęścia, poczucie, że jest się wartościowym człowiekiem, zasługującym na miłość uprawnionym do spełniania własnych potrzeb i realizacji pragnień oraz czerpania satysfakcji z efektów własnych starań.

W kolejnych rozdziałach autor zaprasza do przyjrzenia się jak istotną rolę odgrywa poczucie własnej wartości w ważnych wyborach i decyzjach kształtujących nasze życie. Daje sugestie jak je wzmacniać a także porusza temat świadomości, odpowiedzialności i wyborów moralnych. Bardzo mocno podkreśla, że uznanie innych nie jest tożsame z poczuciem własnej wartości i nie można samooceny od tego uzależniać.

Ostatni rozdział omawia poczucie własnej wartości w miejscu pracy i tak ważne tematy jak: zaufanie do siebie, umiejętność podejmowania decyzji, przekonanie że zasługujemy na sukces, współpracę społeczną. Do książki dołączona jest lista zalecanych lektur dotyczących powyższej tematyki.

Polecam tę książkę tym, dla których praca nad sobą jest źródłem nieustającej przyjemności a także tym, którzy czują się trochę zagubieni w meandrach życiowych wyborów. Nie istnieje jak pisze Branden "droga na skróty" do osiągnięcia poczucia własnej wartości. "Jeżeli nie żyjemy świadomie, autentycznie, odpowiedzialnie i zachowując dużą integralność osobistą, to możemy odnieść sukces, zdobyć popularność, bogactwo i należeć do właściwych klubów, lecz będziemy posiadać tylko pseudopoczucie własnej wartości. Prawdziwe poczucie własnej wartości, zawsze jest bowiem doświadczeniem osobistym, tym, co myślimy i czujemy w odniesieniu do samych siebie, nie tym, co myśli i czuje ktoś inny."

Zapewne ta książka, jak i inne tego autora staną się pozycjami chętnie przeze mnie polecanymi klientom podczas spotkań doradztwa życiowego i warsztatów rozwoju osobistego.