Trening interpersonalny

Autorzy: Krzysztof Jedliński i inni

Wyobraźmy sobie katastrofę statku lub samolotu. Sytuacja dobrze znana z wielu filmów i książek. Ratuje się grupa rozbitków i po pierwszej radości z ocalenia zaczyna doznawać mieszanych uczuć. Trzeba zacząć działać, grupa musi funkcjonować jako całość ale także pamiętać o każdym z osobna. Bardzo to trudne. Wyłaniają się samoistni liderzy i aktywiści. Znajdzie się też buntownik i kozioł ofiarny. Lista ról do przyjęcia jest duża, bo każdy członek grupy pełni jakąś rolę…

Opisałam sytuację ekstremalną, nie każdy z nas jej zazna, jednakże na funkcjonowanie w różnych grupach każdy z nas jest skazany. Co mu daje grupa a co on jej? Jak nawiązuje kontakty? Jak sobie radzi w sytuacji konfliktowej? W grupie spotyka się twarzą w twarz z innymi ludźmi, z każdym wchodzi w jakąś relację. To wzajemne oddziaływanie jest pełne mieszanych uczuć i emocji. Wiele dowiadujemy się o innych ale także o sobie w zetknięciu z innymi.

Początki treningów interpersonalnych sięgają 1946 roku i warsztatów w Connecticut dla kadry kierowniczej prowadzonych przez współpracowników znanego psychologa Kurta Lewina. Na wykładach, seminariach i spotkaniach roboczych w kilkunastoosobowych grupach omawiano problemy, jakie uczestnicy warsztatów napotykają w pracy. Pewnego dnia prowadzący zaprosili na swoje zebranie kilku uczestników, by ci opowiedzieli, jak postrzegają to, co dzieje się w grupie i jaki wpływ wywierają na nich interwencje prowadzących. Zapoczątkowało to interesującą wymianę doświadczeń i uwag. Interakcje zachodzące w grupie pozwalały uczestnikom odkrywać informacje o swoim funkcjonowaniu w grupie, umiejętnościach porozumiewania się a także mechanizmach funkcjonowania grupy.

Nowa metoda uczenia się oparta o doświadczanie zaczęła dopełniać tę typowo akademicką polegającą na przyswajaniu wiedzy z książek i wykładów. Pozwoliła też na eksperymentowanie z nowymi zachowaniami i przeżywanie.

Za cele treningu przyjęto rozwój umiejętności ważnych w relacji z innymi: rozumienie zachowań własnych i innych osób, umiejętność wyrażania myśli i uczuć i rozwiązywania konfliktów. Trening sprzyja otwieraniu się, ujawnianiu osobistych problemów, ekspresji emocji. Jest oparty o atmosferę zaufania i akceptacji co zostaje podkreślone na początku zawarciem tzw. kontraktu regulującego zasady współistnienia. Pozwala uczestnikom przełamywać opory wobec innych ludzi i doświadczać nowych jakości w relacjach z nimi.
Trening interpersonalny nie jest formą prowadzenia terapii a jego cele są wyłącznie edukacyjne.

Istnieje kilka odmian treningu interpersonalnego. Książka pod redakcją Krzysztofa Jedlińskiego koncentruje się na pokazaniu oczami trenerów treningu niedyrektywnego, czyli takiego który nie ma wyraźnej struktury a trener i jego współpracownicy pełnią funkcję obserwatorów i czuwają nad bezpieczeństwem uczestników ingerując jedynie w newralgicznych momentach.

Jest to pełen zapis kilku, pięciodniowych treningów. Daje wgląd tak jakby "od zaplecza" w to, czym jest takowy trening, czemu służy i dla kogo może być przydatny. Pokazuje fazy rozwoju i integracji grupy oraz ciekawe reakcje uczestników m.in. na pasywność prowadzących skoncentrowanych głównie na obserwacji i notowaniu.

"Trening interpersonalny" to propozycja atrakcyjna zarówno dla tych, którzy zamierzają poszerzyć swoje kwalifikacje, jak i tych, którzy chcieliby dowiedzieć się czegoś o sobie.